معرفی کتاب:

اسلام، اقوام و درگیری‌ها در اتیوپی - سال های بین ۱۹۶۳و۱۹۷۰-  قیام در منطقه بالی

Islam, Ethnicity, and Conflict in Ethiopia: The Bale Insurgency, ۱۹۶۳-۱۹۷۰ 

 October ۲۰۲۰

این کتاب به زبان انگلیسی و در سیصد صفحه از انتشارات دانشگاه کمبریج، نقش دین و اقوام در درگیری‌ها،  قیام‌های تحت رهبری مسلمانان علیه دولت اتیوپی در دهه ۱۹۶۰ در منطقه باله؛ در جنوب شرقی ایالت اتیوپی به رهبری مردم محلی اورومو و سومالی  را بررسی می‌کند،  و در نوع خود درک عمیقی از نقش دین، روابط بین مذاهب، اقوام و  مساله قومیت‌گرایی در شاخ آفریقا به خواننده ارائه می‌دهد.

این کتاب با کاوش در اثرات متقابل بین انگاشت‌ها و واقعیات عاطفی زیسته ها که الهام گرفته از چرخش مادیات در زمینه مطالعات فرهنگی و مذهبی می‌باشد نشان می‌دهدکه تفکر و تعیین محل استقرار اقوام بعنوان یک نیاز طبیعی و  شکل گیری ذات درونی برای ایجاد هویت های قومی- مذهبی است.

نویسنده  کتاب به نام ترجِه اوتِبو دانشیار مرکز مطالعات آفریقایی و گروه دین، در دانشگاه فلوریدا است، تحقیقات وی بیشتر در مورد اسلام در اتیوپی و شاخ آفریقا و سلفی‌گری در آفریقا متمرکز بوده است. او  همچنین نویسنده کتاب بومی سازی سلفی  در سال ۲۰۱۲ می‌باشد.

باله : The Bale

بالی، یا باله، ایالتی در جنوب اتیوپی (حبشه) میباشد. این ناحیه از شمال غربی به ایالت آروسی، از شمال شرق به ایالت هررج و از جنوب غربی به ایالت سیدامو محدود است و قسمتهای پست جنوب شرقی آن با سومالی هم‌مرز است. بالی با وسعتی بیش از ۰۰۰‘،۱۲۴ متر مربع پس از هررج، وسیع‌ترین ایالت اتیوپی به‌شمار می‌رود. این ایالت از آب و هوایی معتدل و زمینی حاصل‌خیز برخوردار است. رود شِبِلی، بالی را از ایالتهای آروسی و هررج جدا می‌سازد. همچنین رود وِبِی که در ناحیۀ مرکزی آن جریان دارد و نیز رود گِناله که مرز میان بالی و سیدامو را تشکیل می‌دهد، از مهم‌ترین رودهای آن هستند. این رودها پس از عبور از سومالی به اقیانوس هند می‌ریزد. جمعیت بالی در ۱۹۸۴م/ ۱۳۶۳ش بیش از یک میلیون نفر برآورد شده بود

نام بالی نخستین‌بار در سدۀ ۸ق/ ۱۴م، در نوشته‌های عامده صیون پادشاه حبشه (ﺣﻜ ۷۱۲-۷۴۳ق/ ۱۳۱۲-۱۳۴۲م) ذکر شده است که در آن روزگار بالی بخشی از قلمرو او به شمار می‌رفت. جغرافی‌دانان مسلمان نیز در همان سده به بیان اوصاف آن پرداختند. به گفتۀ ابن فضل‌الله عمری طولانی این سرزمین در ۲۰ روز و عرض آن را در ۶ روز پیموده می‌شد. حکمرانان بالی که همگی خراجگذار سلطان حبشه بودند، بیش از ۱۸هزار سواره نظام و شمار فراوانی پیاده‌نظام در اختیار داشتند. معاملات تجاری در آنجا به جای استفاده از سکه‌های رایج طلاو نقره، به صورت پایاپای انجام می‌شد

گویا آیین اسلام در سدۀ ۷ق/ ۱۳م به این منطقه راه یافت (ﻧﮑ: عارف، ۷۸-۷۹). منابع موجود، گسترش و وراج اسلام را به شیخ حسین نسبت داده‌اند که آرامگاه وی در بالی از احترام فراوانی برخوردار است. همه‌ساله بیش از ۱۰۰هزار نفر، از اطراف و اکناف با پای پیاده به زیارت مدفن شیخ حسین می‌آیند که از این راه سود سرشاری به دست می‌آید.

مسلمانان این منطقه به مذهب حنفی گرایش دارند. بیشتر ساکنان بالی را گالاییها (قوم گالا) تشکیل می‌دهند. ۵۰٪ جمعیت گالا مسلمان هستند و بقیه نیز تحت نفوذ اسلام قرار دارند

در سدۀ ۱۰ق/ ۱۶م احمد بن ابراهیم، سلطان حبشه به بالی تاخت و آنجا را به تصرف خویش درآورد. از آن پس بالی پیوسته صحنۀ کشمکشهای داخلی و عرصۀ تاخت و تاز حکمرانان محلی گشت که با تلاش احمد و زمامداران وقت مقاومت آنان را در هم شکسته می‌شد بالی تا ۱۵۴۲م همچنان تابع پادشاهی حبشه بود و سرانجام به دست عباس (حاکم‌بالی)، استقلال خود را بازیافت. در سده‌های معاصر این منطقه شاهد وقوع جنبشهای جدایی‌طلب بود که عدم استقرار حکومتی مقتدر، حاکمیت امپراتوری مستبد و سیطرۀ فئودالخای نیمه مستقل را عامل آشفتگی اوضاع سیاسی دانسته‌اند.

منبع برای اطلاعات باله: دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی.